Overweging Oecumenischeviering in de Binnenwaai op 2 december 2018, n.a.v. Jesaja 2,1-5 en Lucas21,25-31.
Soms lijken we in ons leven ons houvast te verliezen. Onze toekomst wordt onzeker en bedreigend. Toch wordt ons in de beide verhalen die we gelezen hebben licht inhet vooruitzicht gesteld. Chaos heerst en het eind van de tijden lijkt aangebroken. In zulke omstandigheden mag je terugdenken aan het visioen van Jesaja en aan wat Jezus gezegd heeft. Hij sprak een woord dat ons bemoedigt:hoezeer iemand zich ook bedreigd voelt, uiteindelijk is bij God redding ent oekomst. Jezus vraagt ons het hoofd op te heffen en te geloven in de verlossing die komt. Het einde is ook een nieuw begin. Wie kijken kan, ziet het.
Het gaat er Lucas, overigens ook Marcus schreef in nagenoeg dezelfde bewoordingen, in dit evangelie om zijn medemensen te bemoedigen en het vuur van de hoop onder hen brandend te houden. De situatie was toen dat Keizer Nero in Rome de christenen oppakte en wegvoerde, de tempel in Jeruzalem deed vernietigen, martelde en doodde. Het leek alsof het eind van de tijden was aangebroken. Maar de bedoeling van het evangelie was niet voorspellingen over de toekomst te doen,maar de vervolgden moed en troost in te spreken. De vervolging en de chaos zullen het laatste woord niet hebben; er wordt redding in het vooruitzicht gesteld. Het gaat om de geschiedenis, die leert dat in alle chaos en wanhoop een kiem aanwezig is waaruit een nieuwe toekomst zal groeien. Dat is mooi gezegd, zou u kunnen denken. Maar wat doen wemet rampen als, ik noem maar wat: een persoon als Trump, die de waarheid als fakenieuws ziet, wat doen we aan een in elkaar stortende rechtsorde waarbij onder- en bovenwereld steeds meer vermengd raken, of grote persoonlijke zorgen. Hoe kunnen we daarin hoopvol zijn? Ik las in de krant Trouw over de onveilige implantaten, zoals allerlei protheses. Het hoopvolle is altijd dat na verloop van tijd de waarheid boven tafel komt en met goede onderzoeksjournalistiek een beweging in gang gezet wordt om de ellende zoveel mogelijk te keren.
Jezus’ woord over de uitbottende vijgenboom is een boodschap van hoop, vertrouwen en overgave. God zal de mensen die voor de goede zaak te lijden hebben, nooit laten vallen en we worden dan ook uitgenodigd ookin de moeilijkste omstandigheden te blijven volharden in het goede, geduld te hebben en op z’n minst na te denken over wat ons gebeurde en gebeurt.
Soms denk ik wel eens: hoe is het mogelijk… Ik heb een prachtige dochter, 33 jaar oud alweer. Ze is geboren toen ik nog studeerde. De zwangerschap verliep niet ondereen gelukkig gesternte. Het kind was niet gepland en we waren er eigenlijk nog niet aan toe. Maar we kozen er voor. De vader van het kind was, toen Edda geboren werd, in Nicaragua. Voor zijn studie moest hij daar drie maanden veldwerk doen. Toen Edda ter wereld kwam in het Burgerziekenhuis hier in Amsterdam, waren er bij haar geboorte vier vrouwen om haar heen om haar te verwelkomen: mijn moeder en drie vriendinnen van mij, Mirjam, Ans en Ingrid. Ik voelde me volledig gedragen door hen. Vijf jaar later zijn we gescheiden, maar mijn ex en ik besloten Edda in co-ouderschap op te voeden. Later ontmoette ik mijn huidige man en hij accepteerde Edda als zijn dochter en groeide met haar mee, zoals iedere ouder meegroeit met zijn kind. Vol verbazing wat er aan geluk en moois uit komt. Het verleden zat niet mee, maar het uitbottende mensenkind trok zich daar niets van aan en nam haar plaats in tot vreugde van ons enanderen om haar heen.
Ik hoor ook om mij heen hoe verhalen over het verleden, over hoe je leven zich ontwikkeld heeft, door ouderen verteld worden. Ook in deze , steeds weer herhaalde verhalen zoekt men naar de zin en betekenis van het lange leven dat geleefd is.Een voorbeeld is het verhaal van een weduwe. Haar man is na een langzame aftakeling overleden. Zij heeft tot het laatst toe voor hem gezorgd, wat, zoals ze vertelde heel erg zwaar was. Zijn overlijden was in zekere zin een opluchting. Zijn onhandelbaarheid was eigenlijk te zwaar geweest. Maar nu er een paar jaar verstreken zijn, zijn de verhalen over hem milder geworden. De herinneringen aan de begintijd van hun huwelijk en de manier waarop hij haar,zijn vrouw, die vanuit het buitenland naar Nederland was gekomen, heeft geleerd zich thuis te voelen in Nederland zijn vertederend. De verliefdheid van het begin kleurt de verhalen steeds meer. En geeft zo zin aan haar leven.
We weten dat ons leven eindig is, maar we mogen ons ook realiseren dat het geen aflopende zaak is. We zijn zo gewend om naar ouder worden als naar een zich naar beneden aftekenende beweging te kijken. Daar zou geen vooruitgang of een blik naar de toekomst meer in zitten. Maar zo is het niet. De toekomst van je leven, het bloeiende, het uitbottende aspect zit in de zingevende beweging die in onze verhalen over ons leven (van vroeger vorm) krijgt. Dat is de ontwikkeling, de beweging naar de toekomst toe.
Ik heb twee uitbottende voorbeelden gegeven van hoe in zware periodes in ons leven een licht vervolg kan worden gevonden, of minstens in de beoordeling ervan. Dat ishet hoopvolle perspectief dat Jezus ons mee wil geven – ons vermogen om later,terugkijkend op dat zware, een andere betekenis en zin aan het leven te geven.Uitgelokt door de ervaring en het perspectief van de hoop die Jezus ons bijbrengt.
Het onder woorden brengen van de verhalen uit ons mensenleven kan onze blik richting wijzigen naar een ons bewust worden van de cyclus, de rondgang van dood en geweld en verlies naar leven en vrede en naar wat je gegeven was aan goede dingen door de mensen om je heen. Jezus’ woord van liefde, door ons gedaan vandaag tot dag, zal niet vergaan. En we mogen er onze eigen herinneringen doorlaten kleuren om zin aan ons leven te geven en vertrouwen te hebben in de toekomst.
Amen
Uschi Janssen