OVERWEGING op de 3e zondag door het jaar, 27 januari 2019, in de Gerardus Majella
Lezingen: Nehemia 8, 2-4a.5-6.8-10 en Lucas 1, 1-4.4, 14-21
Zusters en broeders,
Lezingen uit de Heilige Schrift kunnen om hele verschillende redenen aantrekkelijk of mooi zijn: het is bijvoorbeeld gewoon een spannend verhaal of Jezus zegt iets dat juist op dat moment voor jou precies van toepassing is. Omdat ik zelf met enige regelmaat voorga in een woord- en communieviering en een overweging houd, vind ik lezingen waarin gepreekt wordt heel interessant: hoe wordt er gepreekt en wat is het resultaat? Kortom, de eerste lezing van vanmorgen had meteen mijn aandacht, want daar wordt gepreekt, voor mannen en vrouwen en allen die de voorlezing konden volgen.
De eerste lezing beschrijft een bijzonder moment in de geschiedenis van het volk Israël. Ik schets die bijzonderheid in een paar zinnen. Israël was bezet geweest door de Babyloniërs, de tempel was verwoest en een deel van de bevolking was gedeporteerd naar Babylon. Aan die Babylonische ballingschap was een eind gekomen en de mensen mochten terugkeren naar Jeruzalem. De priester Ezra bouwde daar de tempel weer op en Nehemia herstelde de muren van de stad. Het volk maakt een nieuwe start.
Israël maakt een nieuwe start en op dat moment leest Ezra het boek van de wet van God voor aan iedereen die het horen wil. Als hij klaar is begint de uitleg. Niet alleen Ezra legt uit, maar ook de Levieten, dat zijn de priesters. Ze leggen uit zodat iedereen de lezing begrijpt. Iedereen begrijpt de betekenis van de Wet Gods. Ja, het was een hele bijzondere bijeenkomst. Een goede, een hele goede nieuwe start.
Het hele volk was in huilen uitgebarsten. Ja, logisch, zou ik bijna zeggen. Als je de betekenis van de Wet Gods begrijpt, sta je in contact met God. Dan sta je op heilige grond. Iets indrukwekkenders kun je bijna niet bedenken. Maar Ezra vermaant zijn toehoorders en hij zegt: deze dag is aan de Heer gewijd, komt, gaat lekker eten en drinkt er zoete wijn bij en deel ervan mee aan wie niets heeft. De vreugde die de Heer schenkt zij uw kracht.
De woorden van Ezra maken indruk op mij. Hij legt een verband tussen de Wet van God en vreugde. De Wet is de vreugde die van God komt. Dan mag de vreugde die van God komt ook iets zeggen over de uitleg van de Wet van God: als je de vreugde die van God komt niet meer kunt herkennen in de uitleg, deugt de uitleg niet. De vreugde die van God komt, dat is dat je blij bent dat God je gemaakt heeft, dat is dat je blij bent dat je leeft. Het is de diepe innerlijke vreugde die het je mogelijk maakt om de tegenslagen van het leven te boven te komen, omdat je weet dat je bij God geborgen bent. Volgens mij laat Ezra ons zien waar het in ons geloof om gaat: laat de vreugde die de Heer u schenkt uw kracht zijn!
Opeens valt me op dat in het verhaal over de voorlezing en uitleg van de Wet geen concrete geboden of verboden worden genoemd. Als je meer leest in het boek van Nehemia staan die er wel, maar in deze overweging laat ik dat buiten beschouwing, omdat het ontbreken van die geboden voor mij aanleiding was voor een mooie vraag: Nehemia noemt geen geboden. Welk gebod of welke geboden had hij moeten noemen? Dezelfde vraag een beetje anders geformuleerd: wat is er in jouw geloof nou echt belangrijk?
Die vraag brengt me bij de evangelielezing van vandaag. Jezus gaat naar de synagoge en krijgt het boek van de profeet Jesaja. Hij leest een passage: ‘de Geest des Heren is over mij gekomen, omdat Hij Mij gezalfd heeft. Hij heeft mij gezonden om aan armen de blijde boodschap te verkondigen’. Jezus leest uit Jesaja en zegt: dit stuk is van toepassing op Mij. Ik ben gezonden, ik ga de blijde boodschap verkondigen. Jezus zegt wat Hij wil doen.
Zo was eigenlijk ook mijn vraag van net bij Nehemia bedoeld: kun je een gebod noemen, of misschien een verhaal uit het evangelie of een ander inspirerend boek, dat in jouw leven belangrijk is, wat jou inspireert, een doel dat je soms helemaal niet haalt, maar waar je toch aan wilt vasthouden.
Laat de vreugde die de Heer geeft uw kracht zijn! Het gaat erom dat we die vreugde kunnen beleven, dat wij allemaal, ieder op zijn of haar eigen manier, vreugdevolle en krachtige mensen mogen zijn. Dat de Heer ons zegent met die vreugde.
Amen
Hans Mesdag