Overweging naar aanleiding van het evangelie volgens Johannes 21,1-19
Derde zondag van Pasen, 5 mei 2019
In de eerste verzen van het evangelie lijkt het even of de cirkel rond is. Want na alle ellende en inspanningen in Jeruzalem vinden we de leerlingen weer terug thuis, bij de netten, in Galilea aan het meer van Tiberias. Ze lijken de draad van hun leven weer op te pakken alsof er niets gebeurd is. Ooit werden de vissers bij de netten vandaan geroepen om mensenvissers te worden, nu zijn ze weer terug bij de boot, een ervaring rijker en een illusie armer, verlost van hun illusie dat Jezus Israël zou bevrijden van de Romeinen. In plaats daarvan hebben ze Jezus leren kennen zoals Hij werkelijk is. En die ervaring blijkt hen vandaag verder te brengen dan we aanvankelijk dachten. Want ze doen iets wat ze eerder nooit gedaan zouden hebben.
Gooi de netten uit, rechts van de boot, riep die man op het strand. Gooi het over een andere boeg! Wel raar, want het is hetzelfde water waarin ze vissen. Het is zogezegd hetzelfde leven wat wij leiden, het zijn dezelfde mensen met wie wij dagelijks omgaan, en toch kunnen ook wij het over een andere boeg gooien. Dan kan het leven er opeens heel anders uitzien. Heel anders waargenomen worden. Achter de grote mond schuilt een kleine mens, achter mislukkingen zitten goede bedoelingen, achter stille ogen zien we het verzwegen verdriet, in heel dat wisselvallige leven gaat God schuil. Geen God die straft, maar een die geneest.
Het gaan vissen van de leerlingen betekent nu niet automatisch dat ze hun oude vak weer gaan oppakken. Het opnieuw gaan vissen staat symbool voor wat ze nu moeten gaan doen: naar mensen gaan en hen uitnodigen om met hen de weg van het evangelie te gaan. En dat is niet makkelijk!
Belangrijk is om de verrassende nabijheid van Jezus op het strand te zien. De leerlingen blijken bereid opnieuw in zee te gaan op uitnodiging van Jezus. Door te doen waartoe hij hen uitnodigt, wordt de vangst onverwacht verrassend groot.
Jezus baant de weg, doet het hen voor en geeft raad. Iemand die als een leraar een weg baant voor een leerling, is een goede gids wanneer hij zijn leerling alle kansen geeft om op zijn of haar manier een eigen weg te vinden. Dat houdt ook in dat de leerling de ruimte krijgt om zichzelf te worden, ook met risico’s van falen en mislukken. Ga maar voor jezelf na, wie was in jouw leven degene die je de kans gaf je pad te vinden? Wie was degene die je leerde om anders naar de dingen te kijken en zo je inzicht in mensen en omstandigheden vergrootte? Belangrijk is dat de leraar gelooft in de kracht van degene die hem wil navolgen. Leraar zijn, leiderschap tonen hangt samen met het er met de mensen telkens opnieuw op wagen.
Het is 14 dagen na Pasen. Hoe zou Jeruzalem eruit hebben gezien, veertien dagen na alle gebeurtenissen die zo dramatisch eindigden op de Calvarieberg. De soldaten lopen weer in het gelid, de rommel is opgeruimd. Het gescheurde voorhangsel van de tempel is hersteld. De felle zon schijnt weer en weinigen weten nog van die ene donkere dag. Bij ons is er in die twee weken waarschijnlijk ook niet veel veranderd. We hebben alleluja gezongen en feest gevierd, maar dat heeft niet geleid tot ingrijpende veranderingen in ons leefpatroon. Want we laten ons leven niet zo snel beïnvloeden. We zijn gehecht aan onze gewoonten. Ook onze manier van denken volgt vaste patronen. Dat geeft ons een gevoel van veiligheid en vertrouwdheid. Nieuwe wegen bewandelen is riskant, want je weet wat je achterlaat, maar niet waar je naar toe gaat.
Het vraagt moed van de leerlingen en van ons om Jezus te volgen. Het vraagt omgekeerd ook moed van mensen om zich te ontwikkelen tot een goed leraar en leider. Jezus en later Petrus durven het leiderschap aan. Petrus voelt zich bijzonder aangesproken en uitgenodigd. Hij schaamt zich vanwege alles wat er is voorgevallen, maar als Jezus vraagt om hem te volgen, geeft hij zich over in vertrouwen en wordt daarmee gesterkt in zijn leiderschap. Het gaat om navolging, waarbij Petrus op zijn eigen manier het leiderschap van Jezus invult.
Zo leert Petrus en wij met hem, dat je fouten je niet ongeschikt maken om met Jezus op weg te gaan. Integendeel, Jezus wil je aan het werk hebben, met al je ervaringen en al je goede en minder goede kanten. Er is verandering mogelijk. Een nieuwe morgen, een ander licht. Mensen die ons bij de hand nemen en met ons het noodlot doorbreken. Mensen die ons nodig hebben en die wij krachtige moed en nieuwe hoop kunnen geven. Zo gooien wij netten uit over een andere boeg. Niets is meer hetzelfde als God ons zijn Geest inblaast.
Uschi Janssen