Overweging op het feest van Christus Koning, n.a.v. Daniel 7,13-14 en Johannes 18.33b-37.
Pilatus vraagt aan Jezus of hij de koning der Joden is. Ten overstaan van de aardse machthebber Pilatus beaamt Jezus dat hij inderdaad Koning is, maar dat zijn koningschap niet van deze wereld is en niet op aardse, politieke of militaire macht is gebaseerd. Hij is op de wereld gekomen om getuigenis af te leggen van de waarheid. Wie zich wil openstellen voor God, zo iemand luistert naar Jezus en is bereid Jezus daadwerkelijk te volgen. De waarheid is dat Jezus radicaal op de plaats gaat staan waar onschuldige slachtoffers vallen, waar de klappen vallen. Gelukkig dat er veel mensen zijn in deze wereld die het opnemen voor de achterkant van de samenleving. Er wordt gewerkt aan dat Koninkrijk van God, vaak onzichtbaar en onopvallend.
De getuigenis van Jezus gaat over de waarheid. Onlosmakelijk aan waarheid is betrouwbaarheid gekoppeld en iemand of iets waarvan je op aan kunt. Ook de oorsprong van de woorden getrouw en trouw is interessant: hecht, iets dat echt vaststaat, vastgehecht is en daarmee sterk. Jezus wil een trouwe leider zijn op een manier die verschilt van alles wat machthebbers ervan maken.
Waarheid heeft te maken met betrouwbaarheid, iets waarvan je op aan kunt. Trouw is er niet zomaar, het ontstaat en groeit doordat mensen zich hechten aan iets of iemand. Zo werd Jezus van Nazareth trouw aan zijn volk doordat Hij zich ging hechten, zich verbinden met het lot van zijn volk. Hij leerde zijn volk lief te hebben.
Ik heb bij de begeleiding van een vrouw, ik noem haar even Anna, die ernstige depressies heeft meegemaakt, eens mijn ongeduld laten blijken over het feit dat zij er maar niet in slaagde om op tijd met onze gesprekken te beginnen. Wat ik ook voorstelde om het makkelijker te maken op tijd te beginnen, Anna was nog in pyjama, was net onder de douche vandaan, had de hond nog niet uitgelaten, had nog niet ontbeten. Altijd was er iets waardoor we zeker een half uur te laat begonnen en ik in de stress raakte omdat we toch een aantal paperassen moesten wegwerken, een aantal mails verzenden en er telefoongesprekken met instanties gevoerd of een besluit genomen moest worden over het wisselen van energieleverancier en nog zoveel meer. Ik wist al heel goed dat de tijd in de gaten houden en het plannen van zaken voor Anna een enorme hobbel vormden in haar leven. Toen ik mijn kribbigheid de overhand liet krijgen en dat ook liet blijken kwam Anna in het verweer. Dat juist ik, degene bij wie ze zich veilig voelde, ook al op de tijd focuste. Ik had me toch met haar verbonden, was toch in staat haar liefdevol te ontmoeten en zo met haar om te gaan? Waarom nu ineens mijn geprikkeldheid en ongeduld?
Het enige wat ik wist te doen om haar en ook mijn verslagenheid te ondervangen was haar vasthouden en zeggen dat ik haar trouw zou blijven. En dat ik dat al jaren was. En dat ik zeker wist dat we over en weer vertrouwen hadden in onze samenwerking om haar kwetsbaarheid hanteerbaar te houden in het leven van alledag met zijn eisen en tijdgebonden afspraken over van alles en nog wat. Anna is een van de kwetsbare mensen die aan de kant staan, maar waar ik een diepe lotsverbondenheid mee heb, wat echter niet verhinderde dat ik mijn ongeduld en stress de boventoon liet voeren. De lotsverbondenheid met Anna heeft al die jaren dat ik haar begeleid de trouw en het vertrouwen tussen ons gevoed dat ik aan haar kant blijf staan. Het is deze waarheid van het radicaal aan de kant staan van mensen die niet in staat zijn te voldoen aan de geharnaste eisen die onze samenleving stelt waar Jezus het over heeft. Niet dat we de hele tijd in staat zijn deze waarheid te getuigen en te leven naar anderen en onszelf, maar uitgaande van trouw en vertrouwen naar en in onze medemensen kunnen we steeds weer proberen het koninkrijk van God vorm te geven.
Er wordt gewerkt aan dat Koninkrijk van God, vaak onzichtbaar en onopvallend. Dat is de waarheid waar Jezus het over heeft. De waarheid van de onschuld en de weerloosheid die sterker is dan het geweld. Het is een niet te bewijzen waarheid . Het is een diep geworteld geloof: er is een God, er is gerechtigheid, er is onoverwinnelijke liefde, die zelfs sterker is dan de dood.
Hoe is die gerechtigheid dan, hoezo is die onoverwinnelijk, hoezo is de liefde zelfs sterker dan de dood? Wanneer we het in het licht van ons geloof zien, is het mogelijk. Het is mogelijk in het Rijk van God dat nu al vorm begint te krijgen wanneer we het koningschap van Jezus zien als een houding. Een houding van gaan voor de mensen in nood. Dan komt in het hier en nu zijn koninkrijk aan het licht. Als we Zijn wet van liefde voor God en mens in ons eigen leven handen en voeten geven en we ons realiseren dat we betrokken zijn op de mens die naast ons staat. Dat is de manier waarop Christus onze koning wil zijn.
Het koningschap van Christus is dan ook iets dat groeit in ons binnenste, in gebed en overweging van wat Jezus ons te zeggen heeft. En het bloeit van daaruit in af en toe wat onbeholpen daden van barmhartigheid en hulp waarbij trouw en vertrouwen een hoofdrol spelen . Het koningschap van Christus is niet van deze wereld, maar het manifesteert zich wel in deze wereld. Het is aan ons om het koningschap van Christus zichtbaar te maken. Elke dag weer mogen we dat proberen in ons leven gestalte te geven, mogen we op weg gaan met Hem. En dan komt het wonderlijke fenomeen van ons geloof aan het licht. We hoeven het niet alleen te doen. God helpt ons zijn Koninkrijk gestalte te geven. Hij neemt ons bij de hand en helpt ons weer op te staan als we gevallen zijn of gefaald hebben in onze inzet voor de ander. En zo leidt Hij ons naar zijn Koninkrijk. Amen
Uschi Janssen