3e zondag van veertigdagentijd Exodus 20,1-17;Johannes 2,13-25.
Themaviering Broeder -en Zusterschap 2 (Martelaren van Gorcum)
Lieve parochianen en u die deze viering via livestreaming gaat volgen. Fijn om u allen weer te zien en te ontmoeten.
Ik ben nog steeds bezig om de nieuwe encycliek Fratelli Tutti van onze paus Franciscus te lezen. Mijn persoonlijke indruk van deze Encycliek is, dat Paus Franciscus precies op de hoogte is van de sociale, politieke en economische problemen in onze wereld van nu. In zijn nieuwe encycliek raakt hij alle aspecten van de samenleving wereldwijd hard aan. Naast zijn kritiek op de problemen die er zijn, biedt hij ook een nieuw perspectief aan om uit die problemen te kunnen komen. Natuurlijk, onze paus heeft deze encycliek geschreven vanuit het christelijke perspectief, maar ook de felle analyse van de situatie in onze wereld inspireert mij enorm. Daarom zou het goed zijn als u ook deze nieuwe encycliek gaat lezen.
In de afgelopen zondag hebt u kunnen luisteren naar de themaviering 1 over Broeder -en Zusterschap. Onze gastspreker, Gerard Moorman, heeft u kennis laten maken met de kritiek op onverschilligheid en consumentisme en de oproep voor vriendschap over de grenzen heen. Dit is geïllustreerd door de lezing van de Barmhartige Samaritaan.
Vandaag gaan we samen nadenken en mediteren over de interreligieuze dialoog en de oecumenische samenwerking in de geest van de broederlijke en natuurlijk ook zusterlijke liefde. Paus Franciscus spreekt daarover niet alleen op theoretische niveau, maar vooral vanuit de praktijk, vanuit de persoonlijke ervaringen die hij had en heeft tijdens zijn ambt als Hoofd van de R.K kerk wereldwijd.
Hij vertelt ons over zijn inspirerende ontmoeting op 26 mei 2018 in Rome met patriarch Bartolomeüs, de oecumenische patriarch van Constantinopel, het huidige Istanbul in Turkije. Beiden hebben ze vaker en met aandrang gesproken over de nood aan en zorg voor de schepping.
Verder vertelt hij ons ook over zijn bijzondere ontmoeting met de groot-imam Ahmed Al-Tayyeb tijdens de interreligieuze ontmoeting op 6 februari 2019 in Abu Dhabi. Hij is de huidige groot-imam van de al-Azar universiteit. Een dag eerder tekenden beiden een gezamenlijk document over Broederschap, dat terrorisme scherp veroordeelt en opkomt voor vrijheid en vrouwenrechten. En ook dat God alle mensen met gelijke rechten, plichten en waardigheid geschapen heeft en hen opgeroepen heeft om als broeders en zusters in vrede samen te leven.
Onze Paus noemde beide mannen als inspiratiebron voor zijn tweede encycliek Laudato Si. Daarin werd beschreven dat economie, politiek, maatschappij en kerk gericht moeten zijn op het behoud van de schepping en het verbeteren van de leefomstandigheden van de zwaksten.
Wij weten ook dat de heilige Franciscus de grootste inspiratie bron blijft voor onze huidige paus wat de interreligieuze dialoog en oecumenische samenwerking voor de wereldkerk betreft. De heilige Franciscus noemde de zon, de zee en de wind als zijn broeder. Overal waar hij kwam, zaaide hij vrede en liep hij schouder aan schouder op met wie arm, aan hun lot overgelaten, gebrekkig en uitgestoten waren, de minsten van zijn broeders en zusters.
In deze context kunnen we de boodschap van de eerste lezing van vandaag goed plaatsen. Ons geloof heeft altijd te maken met de verticale en de horizontale aspecten van ons leven. Het verticale aspect gaat over onze verbinding en omgang met God. En het horizontale aspect gaat over onze goede verbondenheid en omgang met elkaar als zusters en broeders en met de natuur om ons heen, zoals ook in de tien geboden, die we net lazen, tot uitdrukking komt.
In deze encycliek herken ik mijn eigen ervaringen met de interreligieuze dialoog en de oecumenische samenwerking in de geest van broederlijke en zusterlijke liefde. Ik herken het zowel vanuit mijn ervaringen in de Schilderswijk te Den Haag, 10 jaar lang, als nu hier in Amsterdam Oost via het platform Breed Interreligieus Overleg en via het Kiemkracht- en Hangmannen-project in de Anna-Bonifatius en Gerardus Majella kerk.
Ik heb ook een mooie ervaring gehad tijdens mijn verblijf van een jaar bij een moslim familie. Dat was in 1980, op Flores in Indonesië, toen ik op de middelbare school zat. Daar heb ik veel positieve aspecten van het leven ervaren, zoals: elkaar helpen en verzorgen, in vrede en liefdevol met elkaar samenleven, elkaar respecteren, enz. Uit mijn eigen ervaringen kan ik u zeggen dat iedere mens -van welke religieuze achtergrond dan ook -gewoon een mens van vlees en bloed is, zoals u en ik. Allen zijn broeders en zusters van elkaar en voor elkaar.
Jezus was ook iemand die zo dicht bij de mensen stond. Hij keek niet alleen naar de problemen van de mensen om zich heen; Hij handelde direct om de samenleving te verbeteren. Door zijn profetische actie in de tempel liet Hij aan de Joden weten dat ze geen respect toonden voor Gods huis. Jezus wilde de functie van Gods huis als gebedshuis weer recht zetten. Naast een dergelijke actie hielp Jezus ook de kwetsbare mensen door de tekenen die Hij deed: de zieken genezen, de lammen laten lopen, de blinden ziende maken, de hongerigen te eten geven, enz. Door dit alles liet Jezus aan de mensen van zijn tijd toen, en nu aan ons, zijn profetische dialoog zien.
De interreligieuze dialoog en de oecumenische samenwerking in de geest van de broederlijke en zusterlijke liefde is heel urgent in onze moderne tijd. Deze thema’s staan ook hoog op de missionaire agenda van de paters SVD wereldwijd sinds het jaar 2000 tot nu toe. Wij hopen dat er steeds meer mensen mee willen doen aan de interreligieuze dialoog en de oecumenische samenwerking. Door deze dialoog en samenwerking kunnen we het gevoel van Zuster- en Broederschap meer en meer ervaren in ons dagelijks leven. Amen.
Pastor Marianus Jehandut SVD.