25e zondag door het jaar C
Amos 8,4-7; Lucas 16,1-13.
Jezus daagt zijn leerlingen uit
Vandaag ben ik zo blij om u allen weer te zien en te ontmoeten hier in deze kerk. Twee maanden en twee weken lang ben ik op vakantie naar Indonesië geweest. Tijdens die periode genot ik het samen zijn met mijn moeder die 81 jaar oud wordt, met mijn familie, vrienden, dorpsgenoten, en ook de schoonheid van de natuur, de reisvelden, de hoge bergen, schoon water uit de grond, het voorgaan in de zondagse vieringen in mijn dorpskerk, het feest vieren, enz.
Tijdens die vakantie periode was ik alleen op Flores eilandje gebleven, omdat ik meer tijd wilde besteden aan mijn moeder, broers en zussen en hun kinderen. Ik ben heel blij en zeer tevreden met mijn vakantie van dit jaar. Ik kom terug naar Amsterdam met een goede gezondheid, vol energie en enthousiasme.
Mijn beste vakantie tijd ging snel voorbij. Op vrijdag 9 september ben ik in Nederland terug gekomen. Nu ben ik weer aanwennen met het parochieel werk en het werk cultuur van ons land, Nederland. Ik wil u allen bedanken voor al uw inzet voor onze ABG parochiegemeenschap tijdens mijn vakantie periode. Wij gaan verder samen onderweg naar de toekomst die voor ons ligt. Daarvoor hebben we inspiratie van ons geloof nodig.
Het evangelie vertelt ons over een rentmeester. Hij is een schurk, een schelm, die zich met geld vrienden maakt en het hele economische systeem van zijn wereld te kijk zet. Maar ook onze wereld, waarin met grote slimheid mensen en organisaties te vriend worden gehouden om er zelf beter van te worden, wordt met het verhaal van de rentmeester te kijk gezet. Zo gaat het. In feiten wordt in de handelwijze van de rentmeester de economische machtsstrijd ontmaskerd. We zien in dit verhaal wat op allerlei plekken in onze huidige wereld op een slimme manier dagelijks gebeurt.
Wanneer het evangelie dit verhaal van de onrechtvaardige rentmeester vertelt, kunnen we ons natuurlijk bezig gaan houden met de kwade kanten van degenen die als deze rentmeester zichzelf bevoordelen op een slimme, vaak sluwe manier. Daar gaat het Lucas niet om. Veel verhalen in de Bijbel, in het bijzonder in het evangelie, zijn bedoelt om één aspect helder onder de aandacht te brengen. Zo wil dit verhaal ons iets duidelijk maken over de manier waarop wij iets kunnen leren van slimme mensen die een sterke strategie hebben ontwikkeld om iets te bereiken. We kunnen iets leren van degenen die met geld vrienden maakt om zijn eigen belang te redden. Daar kunnen we ons van afkeren, omdat we het akelig vinden dat iemand zo onbetrouwbaar is. Maar het kan heel zinvol zijn eens te kijken naar de strategie die nodig is om iets goeds te bereiken.
Jezus prijst de rentmeester, niet om wat hij doet, maar om de manier waarop hij slim en met strategie handelt. Daar kunnen we iets van leren.
Vandaag begint het bidweek voor vrede. Wie wil werken aan de vrede, hoeft nog geen naïef mens te zijn. Wanneer we kijken naar belangrijke bemiddelaars in politieke conflicten, hebben we nogal eens te maken met mensen die soms hard kunnen optreden en op geen enkele manier onrecht en schending van mensenrechten accepteren. Zo’n figuur is Jan Pronk, de voormalige minister voor buitenlandse Handel en ontwikkelingssamenwerking van Nederland, vanaf 1998 tot en met 2002. U kent deze slimme politicus en diplomaat van de partij van de Arbeid.
Hij probeerde te bemiddelen in het conflict tussen partijen in Sudan. Dit conflict veroorzaakt de enorme stroom vluchtelingen in Darfur. Jan Pronk heeft waarschijnlijk veel geleerd van slimme, misschien wel sluwe strategen. Hij is alert op elke mogelijkheid om een partij of beide partijen een stapje verder te brengen naar een mogelijk gesprek. Jan Pronk dwingt respect af door zijn heldere optreden en zijn betrouwbaarheid. Hij is ook bereid zo nu en dan de partijen onder druk te zetten. Hij is niet zachtzinnig en niet toegeeflijk, wanneer het gaat om zaken die niet door de beugel kunnen. Zo heeft hij heel wat trekken van Amos in de eerste lezing. Één ding is belangrijk: net zolang bemiddelen en de juiste mensen onder druk zetten tot de partijen bereid zijn toe te geven.
Het kan geen kwaad wanneer wij, christenen, ons oefenen in creatief en vindingrijk handelen om iets goeds voor elkaar te krijgen. Hoe beïnvloeden wij bijvoorbeeld de gemeentepolitiek ten aanzien van de minder bedeelden in onze omgeving? Zorgen wij ervoor dat we in de kring van politici vrienden maken? Zijn wij bereid met elkaar te bekijken, wie van ons het beste in staat is, mensen te benaderen die voor ons belangrijk zijn? Daar is de nodige creativiteit voor nodig. Hetzelfde kunnen we zeggen ten aanzien van onze opstelling binnen de kerk, die in onze ogen zo ver van ons vervreemd raakt.
Tegelijkertijd geldt, dat lang niet altijd, het doel de middelen heiligt. Respect en eerbied voor mensen, voor elkaar onderling als parochiaan, zijn en blijven een basis voor een goede en vredige samenleving. Maar ook eerbied kan samengaan met slim en strategisch omgaan met mogelijkheden van mensen. Uiteindelijk gaat het om de eerbied voor de geringen en de armen, waarvoor de profeet Amos met grote inzet getuigt. Ook hiervoor geldt dat we het niet redden met hard geschreeuw. Strategische handelen is gewenst! Daarbij is de zaak te laten zien dat politiek handelen niet altijd vies is. Dit alles mogen we vandaag van Jezus leren. Amen.
P.M.Jehandut svd