2e zondag van Advent
Jesaja 11,1-10, Rom. 15,4-9, Mat. 3,1-12
Keer je om, want het rijk der hemelen is nabij!
Zusters en broeders,
Op deze tweede zondag van de advent gaan we samen verder na denken over ons leven en over de situatie van onze wereld die momenteel onzekerder is geworden.
Soms twijfelen we ernstig aan de mogelijkheid ons leven te veranderen. We zijn zo gewend aan ons levenspatroon. Er is al zo veel gebeurd waardoor de hoop op vernieuwing, het geloof in een ander perspectief, de grond in geboord is.
Zo kijk je ook wel eens naar anderen van wie je langzamerhand denkt dat ze nooit meer zullen veranderen. Dit volgende verhaal laat ons zien over een voorbeeld van een drugsverslaafde die soms, heel soms groeit er nieuw perspectief.
Bijzonder confronterend is een ontmoeting met drugsverslaafden die hun levenswijze al jaren afgestemd hebben op de middelen die ze almaar nodig hebben. Er is bijna geen opening meer naar iets nieuws. Alleen een gestage begeleiding, iemand die het niet laat afweten, kan misschien iets nieuws laten gebeuren. Maar dat hangt af van het geloof van de hulpverlener dat zelfs een ernstig verslaafde de kracht heeft om zich om te keren, hoe lang het ook mogen duren, hoe nietig het kleine stukje hoop, diep verborgen in de verslaafde, ook mag zijn.
Het kan aan je eigen houding liggen dat er geen verandering of vernieuwing mogelijk is. Het lijkt op de manier waarop mensen soms afgekeerd zijn van wat in een kring van mensen gebeurt.
Misschien heb je wel eens de volgende ervaring opgedaan bij een groepsbijeenkomst: iemand in de kring zit voortdurend afgewend, is niet naar het midden gericht. Veel van wat er gezegd en gedaan wordt, ontgaat haar of hem. Misschien is het je zelf ook wel eens overkomen. Toen het erop aankwam, toen het echt serieus werd, was je met je gedachten elders. Tot het moment waarop de groepsleider iedereen opriep: aandacht alstublieft! Probeer je te richten op het midden van de groep. Luister, want hier en nu gebeurt het. Hoe vaak gebeurt het niet dat wij mensen elkaar met moeite durven aankijken en soms nauwelijks verstaan wat de ander zegt?
Laten wij ons samen kijken naar de droom van de profeet Jesaja over een nieuwe toekomst. Zijn droom hebben we net gehoord in de eerste lezing. Hij vertolkt de droom van een nieuwe samenleving. Elders doet hij een dringend beroep op het vermogen tot omkeer: ‘Blijf niet staren op wat vroeger was. Sta niet stil bij het verleden. Zie, ik ga iets nieuws beginnen. Merk je het niet?’(Jes.43,18). Het visioen wordt nu en hier al in vervulling gebracht.’
Het is een droom die zo krachtig is dat ze de profeet niet loslaat en hem ertoe blijft aanzetten mensen op te roepen zich te keren naar wat er gaande is.
De profeet blijft zijn droom vertellen, laat de hoop op een betere toekomst ook tijdens de lange moeilijke periode van de ballingschap niet vieren. Wie de droom bewaart, bouwt toekomst.
Zo zijn er in de geschiedenis telkens mensen geweest die de hoop levend hebben gehouden. Ook nu: kleine, vasthoudende bewegingen die blijven geloven in de droom van een leefbare aarde. Hieraan denken we o.a. aan de Laudato Si beweging in heel de wereld die momenteel gaande is. Iedereen is uitgenodigd om mee te doen in de Laudato Si beweging, om de pijn en het lijden van onze moeder aarde een beetje te verlichten of te verbeteren.
Johannes de Doper draait de droom om. Bij hem vind je een ernstige waarschuwing tegen een houding die de vervulling van het visioen blokkeert: Denk niet dat je de komende catastrofe zult ontlopen. Denk niet dat je bij een elite hoort die gespaard zal worden. Vooral degenen die het leven ondermijnen, degenen die neerzien op de armen, zullen de komende toorn van God, die kwaad is op de afbraak van het leven, niet kunnen ontlopen.
Je zou dit kunnen vergelijken met de houding van mensen die net doen alsof er in onze wereld niets aan de hand is, alsof je maar je gang kunt gaan zonder je iets aan te trekken van het lot van de kleinen, die het slachtoffer worden van geweld en uitbuiting.
Er zijn telkens weer bewegingen, in onze Nederlandse samenleving en wereldwijd, die oproepen tot diepgaande bezinning op de groeiende uitputting van de aarde. Milieubewegingen als Greenpeace en Wereldnatuurfonds, verzetsbewegingen tegen het economisch ‘globalisme’, houden niet op een dringend appél te doen op ons gezonde verstand. En telkens zien we tendensen binnen groepen mensen die de illusie hebben dat de oproep niet voor hen bestemd is.
Ik sluit mijn verhaal af met een vraag aan iedereen:
- Waardoor laat je je het sterkste aanspreken als het gaat om de toekomst?
- Word je vooral aangesproken door de ernstige waarschuwing of door de droom van een geweldige visioen? Of horen ze voor jou wezenlijk bij elkaar?
- Word je vooral geraakt door iemand die je ernstig waarschuwt of door iemand die je probeert open te maken voor een hoopvolle droom?
Laten we ons deze vragen verder na denken in de komende zes dagen.
Keer je om, zusters en broeders, want het rijk der hemelen is nabij!
In de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest. Amen.
P. Marianus Jehandut SVD