Overweging op de 32e zondag door het jaar, 12 november 2023 in de Gerardus
Lezingen: Wijsheid 6, 12-16 en Mattheüs 25, 1-13
Zusters en broeders,
Het is alweer heel wat jaren geleden dat je in de supermarkt zelf je groenten moest afwegen: je moest je sperziebonen in een zakje doen, naar de weegschaal gaan en daar een bon printen met de prijs erop. Op de bon stond ook een barcode, zodat ze die bij de kassa konden scannen. Handig en efficiënt, maar er waren altijd mensen die vergeten waren om dat te doen, ook als het druk was. Ik heb daar nooit wat van gezegd, maar in gedachten stond ik mezelf altijd op te vreten. Hoe kùn je nou vergeten om je groenten af te wegen?
En toen kwam de dag, u snapt dat vast, toen kwam de dag dat de vraag aan mìj werd gesteld: ‘Meneer, hebt u uw sperziebonen wel afgewogen?’ en ik moest zeggen: ‘Nee, sorry, vergeten’. Oei. Het heeft me milder gemaakt naar anderen toe. Mijn conclusie was: er zijn geen fouten die alleen anderen maken.
Ik moest aan mijn sperziebonen denken bij de gelijkenis die Jezus vertelt over de tien meisjes die de bruidegom tegemoet trekken. Vijf zijn er verstandig, want zij nemen olie mee voor hun lamp, vijf waren er dom, want ze hadden geen olie bij zich. Jarenlang heb ik mij zonder moeite geïdentificeerd met de verstandige meisjes. Natuurlijk zou ik ook olie hebben meegenomen. Bijna met een schok bedenk ik me nu: er zijn geen fouten die alleen anderen maken. Of ik ook olie bij me zou hebben gehad, of ik mag meedoen met de verstandige meisjes, nee, dat is niet vanzelfsprekend.
Voordat ik meer inga op de betekenis van de gelijkenis die Jezus ons vandaag vertelt, wil ik graag een kleine omweg maken. Straks kom ik weer terug bij de gelijkenis over de verstandige en de domme meisjes.
We vieren vandaag de 32e zondag door het jaar. Zondagen door het jaar zijn de ‘gewone’ zondagen, de zondagen zonder feest en niet in de veertigdagentijd of advent. Er zijn in het totaal 33 zondagen door het jaar, en daarna vieren we het feest van Christus Koning. Na Christus Koning beginnen we met de eerste zondag van de advent, het nieuwe kerkelijk jaar. De overgang van het oude naar het nieuwe jaar is vaak aanleiding om je te bezinnen op de toekomst: we gaan aan een nieuw jaar beginnen, wat staat ons eigenlijk te wachten, waarheen zijn wij op weg? Die vraag kunnen wij onszèlf stellen, in de liturgie komt die vraag ook aan de orde: in het evangelie van vandaag en volgende week gaat het over het Koninkrijk van God waar wij naar op weg zijn. We zien uit naar de vervulling van Christus’ koningschap. Dat vieren we over twee weken.
We zijn op weg naar Gods Koninkrijk. In de Heilige Schrift wordt Gods Koninkrijk vaak verbeeld als een feest of een bruiloft. Een bruiloft is een mooi beeld, want Gods verbond met ons mensen is de basis van alles. Tien meisjes gaan op weg naar de bruiloft, tien meisjes gaan de bruidegom tegemoet, maar de bruidegom laat op zich wachten. Je kunt zeggen: ‘Nou, niet zo goed geregeld dan’. Je kunt ook zeggen: ja, dat is precies ònze situatie: we kijken uit naar de komst van het Koninkrijk, maar dat is er nog niet. De bruidegom laat zeker op zich wachten, als je de krant leest en naar het journaal kijkt is dat maar al te duidelijk.
En toch, en toch. Net als je denkt dat de bruidegom niet meer komt, als je denkt dat de bruiloft om een of andere reden blijkbaar niet doorgaat, net als je in slaap valt omdat er niets te beleven is, dàn klinkt er geroep: Daar is de bruidegom, ga hem tegemoet! Op dat moment, als het er ècht om gaat, dàn moet je je licht aan kunnen doen, dat is je eìgen licht, het licht dat God in ons allemaal, in u en mij, heeft aangestoken.
Je eigen licht laten branden, dat kan niemand van je overnemen. De verstandige meisjes snappen dat. Zij hebben voldoende olie om hun licht te laten schijnen. De domme meisjes kunnen hun licht niet laten schijnen.
Misschien is het terecht om die meisjes zonder olie dom te noemen, maar er zijn veel mensen die het contact met hun licht kwijt zijn. Volgens mij is het ook helemaal niet moeilijk om het contact met je eigen licht, met je eigen bron, kwijt te raken in onze snelle maatschappij waar zoveel van iedereen wordt gevraagd, waar de kans om jezelf voorbij te lopen altijd aanwezig is. En wat ook lastig is: de olie moet in de gaten worden gehouden en bijgevuld, want leven in het licht kost energie. Als je die energie niet aanvult, is je oliekruik op een dag leeg. Dat is de dag dat ze bij de kassa aan je vragen: ‘Meneer, heeft u uw sperziebonen wel afgewogen?’ ‘Meneer, brandt je licht nog wel? Opeens hoor je bij de domme meisjes.
Je moet zorgen dat er olie in je kruik zit. Hoe moeilijk is het om die olie te vinden? Voor mijn gevoel gaan de olie die we nodig hebben en de wijsheid waarover de eerste lezing spreekt over hetzelfde, want door die wijsheid kun je de weg van God in je leven volgen. Stralend en nooit verwelkend is de wijsheid, gemakkelijk wordt zij aanschouwd door wie haar liefhebben, gevonden door wie haar zoeken, wie om haar vroeg opstaat, zal haar vinden, zittend aan zijn deur. Wijsheid, nieuwe olie voor je lamp, je vindt het als je zoekt. Dichtbij, zittend aan je deur.
Er zijn momenten dat het er speciaal op aankomt dat het licht in onze lamp brandt. Dat geldt in ons persoonlijk leven, dat geldt ook voor ons als parochie. Soms zijn die momenten onverwacht, soms zie je ze ook aankomen. Zo’n speciaal moment is het als de mensen van de AnnaBon hier bij ons in de Gerardus intrekken, om het zo maar te zeggen. Dan moeten onze lampen gevuld zijn en onze olie op peil, zodat we samen de bruidegom tegemoet kunnen gaan. De olie, dat zijn de inspirerende herinneringen die we met ons meedragen, dat is de wens dat onze medeparochianen van de AnnaBon zich hier ècht thuis gaan voelen, dat onze plek hier ook hun plek wordt. De olie en het licht, dat is de wens dat we samen met elkaar mogen groeien in geloof op weg naar de bruidegom.
‘Wees waakzaam’ zegt Jezus vandaag tegen ons. Wees waakzaam en zorg dat je olie en je inspiratie op peil zijn, zodat je je licht kunt ontsteken als je op weg gaat naar Zijn Koninkrijk.
Geve God dat wij vanuit die waakzaamheid in he licht mogen leven, tot welzijn onszelf en allen waarmee wij zijn verbonden.
Amen
Hans Mesdag