Overweging op de tweede zondag door het jaar in de AnnaBon, 15 januari 2023,
Lezingen: Jesaja 49 ,3.5-6 en Johannes 1, 29-34
Zusters en broeders,
Je ergens op voorbereiden kun je op meerdere manieren doen en dat hangt denk ik af van wat er gaat gebeuren. Soms weet je precies wat er gaat gebeuren, bijvoorbeeld als je een recept gaat koken. Je gaat naar de winkel om alle ingrediënten te kopen en je leest het recept goed zodat je weet wat er allemaal gewassen, gesneden of eventueel ontdooid moet worden. Als je dat klaar hebt staan, gaat het koken een stuk makkelijker. Zelf kom ik er meestal tijdens het koken achter dat die voorbereiding wel handig was geweest.
Soms weet je wat er gaat gebeuren, soms weet je dat niet. Bijvoorbeeld als je op vakantie gaat naar een land waar je nog nooit bent geweest. Dat is avontuur. Je kunt je voorbereiden door over dat land te googelen en te praten met vrienden of kennissen die daar al wel geweest zijn. Op die manier krijg je een idee hoe dat land eruit ziet en wat je kunt gaan doen als je daar bent. Als je je zo voorbereidt, kun je het avontuur aan.
Voorbereiding met avontuur, zo zou je de evangelielezing van vanmorgen over Johannes de Doper ook wel kunnen noemen. Johannes doopte met water, wachtend op Jezus, die sterker zou zijn dan Hij. Hij doopte opdat Jezus aan Israël geopenbaard zou worden, maar hij kende Jezus niet. Hij kende Jezus niet, maar hij hèrkende Hem wel. Johannes ziet Jezus, hij herkent Hem en hij wist Hem aan: Zie, het Lam Gods dat de zonde van de wereld wegneemt.
Die zin: ‘Zie het Lam Gods dat de zonde van de wereld wegneemt’ kennen we misschien wel allemààl heel goed, omdat hij elke keer voorkomt in de liturgie van de eucharistie. Wat betekent die zin? Als het gaat over zonde in de Bijbel gaat het over al die dingen die ingaan tegen God, alles wat ingaat tegen de eerste twee geboden: bemin God en je naaste als jezelf. De zonde barricadeert het contact met God en ook met onze naasten. En helaas, de zonde speelt in het leven van ons allemaal een rol.
Johannes herkent Jezus als degene die de barricades van de zonde overwint. Jezus is degene die het contact met God voor altijd opent. Hij opent voor ons het ware leven, zoals God dat voor ons en alle mensen bedoeld heeft.
Johannes kende Jezus niet, maar hij begon vast met dopen met water. Zo bereidde hij de komst van Jezus voor. Hij vestigde de aandacht op de barrières tussen God en mens en tussen mensen onderling. Zonder pretentie, hij had niets van: kijk mij nou, hoe goed ik bezig ben. Nee, integendeel: telkens zegt hij dat het niet om hèm gaat, maar om degene die na hem komt. Alles wat Johannes doet is voorbereiding en zo groeit hij naar het herkennen van Jezus toe.
En dan helpt God Johannes om Jezus te herkennen: op wie gij de geest zult zien neerdalen en blijven rusten, Hìj is het die doopt met de Heilige Geest. Zó herkent Johannes Jezus. Hij ziet Jezus en hij weet wie Hij is.
Nadenkend over de evangelielezing van vandaag en deze overweging kwam ik onder de indruk van Johannes. Laat hij ons niet op een mooie manier zien hoe je als gelovige in het leven kunt staan? Hij is zich er heel bewust van dat hij Jezus niet is, en dat datgene wat door Jezus gedaan moet worden ook alleen door Hem gedaan kan worden. Johannes nodigt ons uit bescheiden te zijn, zonder pretenties.
Tegelijkertijd gaat Johannes op weg om de dingen te doen die wèl in zijn vermogen liggen. En waar het dan op aankomt is herkennen. Jezus herkennen. Of misschien die momenten herkennen waarin mensen hun barrières achter zich laten en elkaar nabij zijn, momenten van Heilige Geest. Momenten waarop de nabijheid van de Heer opeens even geen vraag meer is.
Johannes kende Jezus niet, wij kennen hem ook niet. We mogen Hem herkennen in momenten van Heilige Geest, we mogen hem herkennen in de eucharistie, we mogen Hem op hele verschillende manieren herkennen in ons eigen leven. De ontmoeting met Jezus zal telkens nieuw zijn. Daarom blijft òòk waar wat er in het lied staat dat we na de communie gaan zingen: midden onder u staat Hij die gij niet kent. Voor mijn zijn die woorden heel hoopgevend: ook al zie je Jezus niet, Hij is toch dichtbij, omdat Hij dichtbij wil zìjn, ook bij ons.
Jezus herkennen, de Heer herkennen, is soms moeilijk. Daarom hebben wij elkaar als geloofsgemeenschap nodig. Het is nodig dat wij elkaar bemoedigen en inspireren, want er zijn heel weinig mensen die altijd vol optimisme en goede zin zijn, om het zo maar te zeggen. We hebben het nodig om elkaar vast te houden, in tijden van nood en in tijden van vreugde. Dat geldt voor ons als AnnaBon en ABG, en dat geldt voor alle christenen en kerken die een teken willen zijn van de aanwezigheid van de Heer in ons midden, op welke manier dan ook.
Johannes begon met water te dopen, als voorbode van Jezus, die doopte met Heilige Geest.
Dat ook wij in ons leven ruimte kunnen maken voor de ontmoeting met de Heer, zodat we getuige kunnen zijn van Zijn aanwezigheid in ons midden.
Amen
Hans Mesdag