Overweging op de vijfde zondag door het jaar in de ABG
Lezingen: Job 7,1-4.6-7 en Marcus 1, 29-39
Zusters en broeders,
Mensen die vaker een overweging of een preek houden hebben vast allemaal hun geliefde punten, punten waar ze graag op terugkomen. Het gaat wat ver om dat stokpaardjes te noemen, want dat heeft toch een beetje een negatieve bijbetekenis. Iedereen heeft zijn geliefde punten, ik ook. Die geliefde punten zitten in je achterhoofd, zeg maar, en als de lezingen daar aanleiding toe geven komen ze naar voren.
Dat gebeurde bij de eerste lezing van vandaag, uit het boek Job. Wat een donker verhaal is dát! Mijn werken is vruchteloos en mijn ogen zullen het geluk niet meer zien. Niet echt een opwekkend stukje tekst waar we een voorbeeld aan zouden kunnen nemen. Het roept bij mij de vraag op: wat voor een boek is de Bijbel eigenlijk, als dat soort teksten erin staat?
De Bijbel is een boek waarin verteld wordt hoe God met mensen omgaat en hoe mensen met God omgaan. En daarom hebben alle emoties waarmee ons leven gepaard gaat ook een plaats in de Bijbel, van groot geluk tot diepe wanhoop. De Bijbel is niet een boek met allerlei regels over wat je moet doen en wat je moet laten. Het is een boek over God die naar ons omziet en over mensen die met God willen leven, en de Bijbel vertelt hoe dat ging, en dat is niet alleen maar prima. Bij die Bijbel mogen we met ons eigen levensverhaal aansluiten, om het zo maar te zeggen, omdat ook wij proberen te antwoorden op God en Hem een plek in ons leven proberen te geven, met alle emoties, met alle pieken en dalen die daar zo bij horen.
Dat is een van mijn geliefde punten: de Bijbel is een boek dat vertelt wat God en mens met elkaar hebben. Hoe zit dat bij Job? Het boek Job vertelt over een gelovig en succesvol man. Zo succesvol, dat de duivel zegt: die wil ik wel eens op de proef stellen. En God heeft vertrouwen in Job, dus God zegt tegen de duivel: ’OK, doe maar. Job valt echt niet van zijn geloof.’ Job raakt alles kwijt: zijn familie, zijn bezit, zijn gezondheid. Maar hij blijft God trouw, hij vervloekt God niet omdat hij zoveel ellende moet meemaken. Het kost Job af en toe veel moeite, maar toch blijft hij God trouw. Aan het eind van het verhaal erkent de duivel dat Job de proef heeft doorstaan en Job wordt in geluk en rijkdom hersteld.
Job blijft trouw ondanks alle ellende die hem overkomt. Job weigert te aanvaarden dat hij heeft gezondigd en dat al zijn ellende daarom eigenlijk gewoon zijn eigen schuld is. Als ik Jobs houding in mijn eigen woorden mag weergeven: ik weet niet waarom er gebeurt wat er gebeurt, maar als ik God loslaat, dan weet ik zeker dat ik nergens meer ben. Dan weet ik zeker dat ik er niet meer uitkom. Aan die houding van Job, die stug vasthoudt aan zijn verbondenheid met God, daar kunnen wij ons in donkere dagen door laten inspireren.
De emoties van Job in de eerste lezing zijn heftig. Misschien herkent u ze vanuit uw eigen leven, dat is minstens net zo heftig. Dan wil je dat er iemand is die je nabij is en niet wegloopt. Iemand je bij de hand neemt en het aandurft om samen het donkere pad te gaan.
Daarom treft mij de genezing van de schoonmoeder van Simon in het evangelie: Jezus gaat naar haar toe en pakte haar bij de hand. Hij pakt haar bij de hand. De genezing begint met een gebaar van nabijheid. Jezus neemt haar bij de hand en doet haar opstaan. Jezus neemt haar bij de hand, de koorts wijkt, en ze kan haar leven hervatten.
Jezus geneest vele zieken en drijft veel boze geesten uit. Daar zit een aspect aan dat mij erg aanspreekt, een van mijn geliefde punten, zeg maar. De genezingsverhalen laten zien dat het voor Jezus gaat om het hier en nu. Hij pakt de schoonmoeder van Simon bij de hand en geneest haar. Het Koninkrijk Gods is hier en nu. Jezus zegt niet: houd je aan de wet en bid maar goed, dan komt het straks bij mijn vader in de hemel helemaal goed. Nee, Het evangelie gaat over het hier en nu, over het Rijk Gods dat nabij is. Soms komt het alleen maar aan op een handdruk. Zo dichtbij.
Natuurlijk heb je wel eens behoefte aan een wonderverhaal, maar helaas, die zijn niet op afroep beschikbaar. Soms moeten we het doen met het doorzettingsvermogen of gewoon de koppigheid van Job en dan hoop je maar dat iemand je hand pakt. Of dat je snapt dat jij degene bent die een hand kan geven en dat jouw aanwezigheid genezend kan zijn.
Je kunt elkaar bij de hand nemen, maar dat is natuurlijk net zo goed samen boodschappen doen of shoppen, of samen een biertje drinken of een wandeling maken. Of muziek maken of rummikuppen. En je kunt de lijst nog veel langer maken natuurlijk. Nabijheid kent gelukkig heel veel vormen. En soms is het Rijk Gods verborgen in zo’n gebaar van nabijheid.
Ik begon mijn deze overweging over de bijbel: de Bijbel is een boek over God die naar ons omziet en over mensen die met God willen leven. Wij mogen met ons eigen levensverhaal bij de Bijbel aansluiten, omdat ook wij kinderen van God mogen zijn.
Geve God dat wij de nabijheid van zijn Rijk mogen ervaren.
Geve God dat wij elkaar nabij zijn, met doorzettingsvermogen en koppigheid als dat nodig is.
Amen
Hans Mesdag