Verslag parochiemiddag ABG op 10.12.2022
Beste medeparochianen,
Op zaterdag 10 december 2022 waren wij, parochianen van de AnnaBonifatius- en de Gerardus Majella-parochie, bijeen op de locatie Gerardus Majella om door te praten over het proces van samen verder gaan, en om kennis te nemen van hetgeen het Bisdom heeft medegedeeld aan de parochiebesturen omtrent de noodzaak tot verdere samenwerking tussen parochies, in ons geval de parochies binnen het samenwerkingsverband Clara & Franciscus.
Na het openingsgebed door pater Marianus volgt een toelichting door Paul Proost, vice-voorzitter van het lokatiebestuur ABG, op het beleid van het Bisdom en de situatie van de ABG t.a.v. kerkbezoek en financiën
1. Beleid Bisdom
a. Bijeenkomst parochiebesturen 10.09.2022
In september 2022 riep het Bisdom alle parochiebesturen bijeen voor overleg over de voortgang van de samenwerkingsprocessen; deze verlopen naar het oordeel van het bisdom te traag.
Het bisdom gaat uit van de navolgende gegevens:
- trend kerkgang: in 2022 zijn er ca. 12.000 kerkgangers op zondag, verwacht wordt een terugloop tussen nu en 2030 naar 5.000 kerkgangers. Deze krimp wordt o.a. veroorzaakt door vergrijzing
- trend financiën: in 2025 hebben de parochies gezamenlijk naar verwachting nog een kapitaal van ca. 55 miljoen euro; verwacht wordt een terugloop in 2030 naar – (=min!) 6½ miljoen, bij ongewijzigd beleid. Tegenover beperkte inkomsten staan hoge kosten o.a. door teveel kerkgebouwen voor te weinig gelovigen.
Bij ongewijzigd beleid, d.w.z. als alle kerken open blijven, zijn de financiële reserves in 2030 dus volkomen uitgeput. Er moeten beslissingen genomen worden, hoe moeilijk ook.
In de visie van het Bisdom wordt tussen 2022 en 2027 toegewerkt naar:
- 28 Centrale kerken. Elk samenwerkingsverband kiest een centrale kerk. Blijft minimaal 10 jaar open, er zijn familievieringen, 1e communie- en vormselvieringen vinden hier plaats en op zon- en feestdagen is er altijd een Eucharistieviering. In deze kerken wordt geïnvesteerd, zowel in pastoraat als onderhoud gebouw. Deze kerk is financieel gezond, d.w.z. kosten en baten zijn met elkaar in evenwicht. Doel is het realiseren van een vitale kern t.b.v. toekomst en continuïteit.
- 37 Steunpunten. Bestaan nog 5 à 10 jaar met name t.b.v. oudere kerkgangers. Alleen zeer beperkte, noodzakelijke investeringen
- Sluiting van 99 kerken. Een einddatum wordt vastgesteld, er zijn bijv. alleen tweewekelijkse vieringen. Parochianen worden begeleid in het sluitingsproces. Geen investeringen meer.
Aan alle besturen is gevraagd een pastoraal plan op te stellen; een gebouwenplan, incl. de keuze voor een centrumkerk, moet hiervan onderdeel uitmaken.
Binnen het SWV Clara & Franciscus heeft de afgelopen 2 jaar het Pastoraal Toekomstberaad zich gebogen over de vraag: “Hoe kunnen wij een aantrekkelijke gemeenschap vormen, waarin ook jongere generaties zich welkom voelen?”. De aanbevelingen van dit beraad zijn bouwstenen voor het op te stellen pastoraal plan.
b. Gesprek met het Bisdom door SWV Clara&Franciscus op 18.11.2022
Vanuit ons SWV Clara & Franciscus is een notitie geschreven, waarin voorgesteld wordt stap voor stap naar een oplossing toe te werken. D.w.z. dat wij niet nu al een centrumkerk kiezen, maar dat wij daarvoor meer tijd krijgen en tegelijkertijd toewerken naar financiële gezondheid.
Deze notitie is op 18 november met het Bisdom besproken. De reactie van het Bisdom hierop was teleurstellend. Het voorstel van C&F past niet in het gepresenteerde beleid van het Bisdom. Het komen tot één centrale kerk binnen het samenwerkingsverband is een harde eis. Wordt daar niet aan voldaan, dan volgt een volledige investeringsstop.
Reacties van parochianen (cursief) en antwoorden lokatiebestuur:
- De tussenstap wordt fijn gevonden, het samengaan is (ook financieel gezien) logisch
- Gemist wordt de diaconie vanuit de kerk. Hoe treden we als kerk naar buiten, naar mensen toe? Parochianen verouderen; is het een idee kleine huisgemeenschappen op te richten, waar ouderen makkelijk samenkomen?
De aandacht en inzet gaan eerst uit naar het samengaan tot één ABG-kerk op de lokatie van de Gerardus Majella, maar ook in het komen tot een centrumkerk gaat veel werk zitten. Kiemkracht (diaconaal project) verhuist mee naar de Gerardus. Sant’Egidio heeft nu een hoofdvestiging in de Mozes & Aäronkerk, maar werkt op enkele vlakken nog samen met de AnnaBon. Hen is aangeboden mee te gaan naar de Gerardus; men beraadt zich nog.
- Voorstel: eerst vaststellen wat voor gemeenschap we willen zijn? Dan kunnen we daarbij een kerk zoeken.
Nog niet bekend is welke kerken Steunpunten worden. En er mag slechts één kerk uit het gehele samenwerkingsverband worden aangewezen tot Centrale kerk.
- De vitaliteit is een punt van zorg. Waar halen we jongeren vandaan? Bijv. voor een koor.
Corona heeft ons parten gespeeld. We moeten weer opnieuw beginnen met jongeren uit te nodigen.
- De jongeren gingen destijds eten bij pastor Leo. Is zoiets weer mogelijk?
- Voorstel: jongeren benaderen via social media. Jongeren zelf met initiatieven latenkomen. Zijn er jongeren die zich daartoe geroepen voelen? Advies: zet het aantrekken van jongeren in een meerjarenplan. Wat wil je bereiken, met wie, hoe?
- Voorstel: het AnnaBonkoor een aantal keren laten zingen in de Gerardus, om te wennen.
- Zorg: als we ons richten op de centrale kerk, dan gaat er minder aandacht naar de steunpunten. De centrale kerk heeft dan bijv. de contacten met de ouders van communicantjes of vormelingen.
Op deze manier ontmoeten gezinnen elkaar. En we moeten de menskracht bundelen, kunnen deze activiteiten niet meer voor iedere kerk afzonderlijk organiseren.
Als er veel kinderen uit één parochie meedoen, dan overleggen met pater Marianus om de Communie- of Vormselviering in die kerk te houden.
- Zorg:het (verder) reizen wordt als knelpunt gezien. Inventariseren wie het betreft, en voor vervoer zorgen.
Paul: daar zijn we mee bezig. Een van de koorleden wordt gevraagd anderen op te halen.
- Vraag: komt het geld dat de AnnaBon opbrengt, ten goede aan het kerkwerk?
Daarvoor geldt een protocol van het Bisdom. Een deel is voor pastorale zorg in de toekomst, een deel dient te worden afgedragen aan het Bisdom en een deel kan worden geïnvesteerd, bijv. in jongerenbeleid, maar daarvoor moet instemming van het Bisdom worden gevraagd.
2. Van 2 naar 1: samengaan AnnaBonifatius en Gerardus
– Situatie ABG t.a.v. kerkbezoek en financiën
In het komend jaar verwachten wij een tekort van € 75.000,–, o.a. door de hoge energiekosten. Dergelijke tekorten zijn niet vol te houden!
In de AB komen op zondag tussen de 35 – 45 parochianen; in de Gerardus rond de 30. Ook dit laat de noodzaak tot samengaan zien.
(Mooi is dat op de parochiemiddag 70 mensen waren, die met elkaar geluncht en gepraat hebben. We weten elkaar wel te vinden!)
- Energiebeleid
We spreken een simpele regel af: de kachel alleen aan als het nodig is en wij houden een maximum temperatuur van 19 graden aan. De kachel wordt kort voor de viering aangezet en daarna meteen uitgezet. Ook met externe gebruikers, zoals de Antoniusgroep, worden deze afspraken gemaakt.
- Toekomst IJburg (pater Marianus)
Eucharistievieringen houden op, Oecumenische vieringen worden 1x per kwartaal gehouden.
Zie verder de bijlage: Over de presentie van de R.K. Kerk op IJburg
- Stand van zaken kerkgebouw AB en Barbaraschool
De Barbaraschool verhuist naar de Dapperschool in de zomer van 2023. De verkoop van de kerk en de school wordt momenteel voorbereid. Er is een verkopend makelaar gekozen. De verkoop zal openbaar plaatsvinden.
Sluiting kerk: najaar 2023
- Vrijwilligersbeleid
Het samengaan van de AnnaBonifatius en Gerardus Majella is ook ingegeven door een tekort aan vrijwilligers. Veel werk wordt dezelfde groep mensen gedaan! Wij willen mensen gericht gaan vragen. Daarom willen wij u aansporen, als uw gezondheid het toelaat: neem een taak op u! Bijv. koffie zetten of rondbrengen Saamhorig.
Met diverse groepen vrijwilligers heeft het lokatiebestuur al gesproken over de op handen zijnde samenvoeging:
- Lectoren. In de GM is Karina van Baar een nieuwe lector. Voorzitter van het lectorenoverleg en aanspreekpunt voor de lectoren is Ellen van Baar
- Koor en organisten. Met het koor van de AB, de vrijwilligers van de GM en de organisten zijn gesprekken gevoerd. De uitkomst hiervan is dat de ene week er tijdens de zondagse viering samenzang is, ondersteund door orgelspel van Jos de Goede, en de andere week en op alle feestdagen zingt het AB, dan ABG-koor, ondersteund door orgelspel van Marie-José. Ina Kok, dirigent, is aanspreekpunt voor het koor.
- Pastoraatsgroep ABG. Is door Paul bijgepraat over de besturendag van het Bisdom. Trekt met het lokatiebestuur op in het samenwerkingsproces. Judith en Lesley zijn toegetreden tot de pastoraatsgroep
- Voorgangers Woord- en Communievieringen.
Daar moet nog mee gesproken worden.
- PCI en IPCI. Wij zoeken urgent naar 2 leden voor het PCI van de ABG. Een van hen neemt ook zitting in het IPCI
- Secretariaatsgroep en gebruik secretariaat.
Zr. Suchita zal tijdens de komende afwezigheid van zr. Eusthokia de werkzaamheden op het secretariaat op zich nemen. Els zorgt o.a. voor de liturgieboekjes, in- en uitschrijvingen etc.
Hetkoffiedrinken na de vrijdagviering wordt verplaatst naar de kerkruimte per 01.01.23, zodat op het secretariaat rust is om o.a. de telefoon op te nemen. Het secretariaat is bemenst op vrijdagochtend
- Caritas: Kiemkracht en Hangmannen( door pater Marianus)
Zie bijlage Kiemkrachtproject en Over de Hangmannengroep Gerardus Majella kerk
- Voorstel: communiceren over caritas: welke doelen zijn gesteld, wat is er bereikt.
Daarvoor hebben we wel menskracht nodig, bijv. om verslag te doen van de activiteiten.
Onderhoud en aanpassing Gerardus Majella
Dekeuken zal met minimale middelen worden aangepast voor het koken voor grote groepen (Hangmannen en Kiemkracht). Het zal dan gaan om een ander fornuis en koelkast.
Het dak wordt gerepareerd, en Chiel en Pieter houden in de gaten of de afwatering niet weer verstopt raakt. De graffiti wordt weggehaald, de muur wordt opnieuw gevoegd en er wordt een beschermlaag aangebracht
Reacties van parochianen (cursief) en antwoorden lokatiebestuur:
- Voorstel: geveltuintje aanleggen om graffiti tegen te gaan.
- De uitstraling naar buiten moet beter, de Gerardus is amper herkenbaar als kerk. Kan het kruis op het dak niet aangelicht worden? En misschien kan het luidklokje van de AnnaBon meekomen? En de buitenkast voor mededelingen.
De financiële en technische aspecten zullen worden onderzocht.
- Voorstel: duidelijker maken dat we kerk in de buurt zijn, uitnodigender worden. Door uitstraling nieuwe mensen trekken, niet klakkeloos de teloorgang volgen. Actief worden.
- Voorstel: een brief opstellen voor de buurt, waarin wordt uitgelegd dat er 2 kerken samengaan, dat er zondags een klokje geluid wordt, en iedere zondag een mis is waarbij u van harte welkom bent. Of een open dag houden, of een koffie-ochtend of – middag.
- Voorstel: de kerk ook openstellen om rustig een kaarsje te kunnen branden.
- Voorstel: ook herkenbaarheid binnen de kerk verbeteren, wie doet wat. Zoals bijv. in de Muiderkerk een lijst met medewerkers en hun foto’s in de kerk ophangen.
- Of het blauwe boekje updaten.
We zijn gehouden aan de privacy-wetgeving, en zeker kerkelijke gegevens zijn zeer gevoelig. Het bestuur zoekt aanspreekpunten per groep, waarmee ook regelmatig overlegd kan worden.
- Vraag: wordt het bloemenrooster ook voortgezet in de Gerardus?
Jawel, we gaan alles samen doen.
- Voorstel: communiceren over caritas: welke doelen zijn gesteld, wat is er bereikt.
Daarvoor hebben we wel menskracht nodig, bijv. om verslag te doen van de activiteiten.
- Voorstel : de samenwerking met de Eltheto en de Muiderkerk versterken. Informeren, samenwerken.
- Vraag: De katholieke kerk loopt achteruit qua kerkgangers, maar de Pinkstergemeente groeit? Waar ligt dat aan?
Hoe kunnen we een missionaire kerk zijn? Dat zullen we moeten uitwerken.
- Misschien door 1x per week of per maand eten klaar te maken voor mensen uit de buurt, in samenwerking met de Voedselbank?
3.“Kunst” en interieur AnnaBonifatius.
Kathy Hoogenboom heeft alle (wand)versieringen in de AnnaBon geïnventariseerd, en vraagt nu de aanwezigen: wat kunnen / willen wij meenemen naar de Gerardus Majella? Waar zijn AB-parochianen aan gehecht? Waarvoor is plek in de Gerardus?
Het betreft:
- Eikenhouten beeld van Bonifatius
(Zeer) oud, afkomstig uit een andere kerk en geschonken aan de Bonifatiuskerk rond 1900.
Daarvoor is al een mooi plekje bedacht, rechts van het altaar waar de ronde achterwand een nisje vormt met de buitenmuur.
- Schilderij uit de Anna
Jezus aan het kruis, en onderaan een silhouet van de Amsterdamse industrie rond 1900, met van links naar rechts de Ooster-, de Anna- en de Nicolaaskerk.
Een plek is niet direct gevonden, maar het schilderij heeft kunsthistorische waarde en moet om die reden bewaard blijven.
- Ruitvormige schildjes met evangelisten (4x)
Sierden de uiteinden van een enorm kruisbeeld dat boven het altaar in de Bonifatiuskerk heeft gehangen.
Alhoewel de evangelisten een plek verdienen in een ruimte waar eucharistievieringen plaatsvinden, wordt die plek vandaag niet gevonden. Daar denken we nog even over na.
- Eerste stenen (3x):
Een steen is geplaatst bij het gereedkomen van de Bonifatiuskerk in 1885 door pastoor Van Hooff (en in 1982 herplaatst in de muur rechts van de entree van de AnnaBon), een tweede bij het gereedkomen van de kerktoren in 1925 (ligt op zolder), en de derde steen is in 1982 geplaatst in de kerkzaal van de “kleine Bon”.
Vanuit de oude Gerardus is ook een eerste steen meegekomen en geplaatst in de entree, wellicht kunnen deze ernaast.
- Tegeltableau Annakerk (blauwkleurig) in houten lijst
Hangt in de hal van de huidige AnnaBon.
Van de Gerardus is eveneens een tegeltableau (sepiakleurig) bewaard gebleven, deze hangt in de spreekkamer. Daar zou het tableau van de Annakerk naast kunnen worden gehangen.
- Paneeltjes met afbeeldingen van engelen (2x)
Dit waren de deurtjes van het tabernakel in de grote Bonifatius . Zijn nu bevestigd op de kastdeuren in de kerkruimte van de AnnaBon.
Kunnen we vandaag geen nieuwe bestemming voor vinden, denken we verder over na.
- Bijbelse taferelen in koperen reliëf op zwarte achtergrond (4x)
Zijn afkomstig uit een zijstuk van het tabernakel van de Bonifatiuskerk.
Kunnen we vandaag ook geen nieuwe bestemming voor vinden, denken we over na.
Opmerking: Wil de Martelaren geen wandversiering voor de onlangs in gebruik genomen Noordbeuk? Dit is niet het geval, er is al overleg tussen de besturen geweest.
- Glas in lood ramen bidkapel (2x)
Voorstellende 1. de (terug)zending door de paus (Bonifatius ondervond veel tegenwerking in Friesland )/opvoeding in kloosters o.a. in Exeter, Engeland en 2. het Mirakel van Amsterdam/de Stille Omgang. Pastoor Schiphorst zou één van de afgebeelde figuren zijn.
Deze ramen zitten vastgeschroefd aan de binnenzijde van de AnnaBon, niet vastgemetseld. Ze kunnen dus worden meegenomen. Onderzocht wordt of deze ramen kunnen worden geplaatst aan de buitengevel van de Gerardus, wellicht in een kast, of voor de ramen van het secretariaat / de spreekkamer in de GM. Dat kan ook de herkenbaarheid als kerk bevorderen.
- Altaarsteen
In de altaartafel van de AnnaBon zit een altaarsteen, in die van de Gerardus niet. Pater Marianus wil deze altaarsteen graag meenemen naar de Gerardus. Onderzocht wordt nog of er een reliek in of aan deze altaarsteen bevestigd is.
Altaar, lezenaar en kruis uit de AnnaBon gaan niet mee naar de Gerardus,
daarvoor moet een andere bestemming worden gevonden.
- Lam Gods raamhanger, glas in lood, geschonken door mevr. Willms.
Misschien boven de deur?
Vraag: de kazuifels en kelken van de AnnaBon zijn mooier dan die in de Gerardus. Kunnen die meekomen?
Voor wat de gedenkkruisjes uit de bidkapel van de AnnaBon betreft: in de Kerstvieringen wordt aan de bezoekers gevraagd of zij er prijs op stellen het kruisje van familieleden mee te nemen. Zo niet, laat het weten, dan kan het kruisje hergebruikt worden.
4. Afsluiting
Een ieder wordt bedankt voor haar/zijn inbreng. De inhoud van de presentaties en de vragen en antwoorden worden verwerkt tot een nieuw bulletin Samen op Weg.
Mochten er zich nieuwe ontwikkelingen voordoen, dan worden die gecommuniceerd via de Kleine Samenspraak.