Overweging op de 11e zondag door het jaar in de Gerardus Majellakerk, 17 juni 2018
Lezingen: Ezechiël 17, 22-24; Marcus 4, 26-34
Zusters en broeders,
Mijn beroep is archivaris. Ik werk bij het Stadsarchief van Amsterdam. Als daar een archief binnenkomt is het vaak een ongeordende en onoverzichtelijke hoeveelheid papier en schijfjes. Het is mijn taak om te onderzoeken wat daarvan interessant is om te bewaren en ordening aan te brengen, zodat iedereen die wil dat archief kan raadplegen.
Een van de eerste archieven waar ik aan heb gewerkt was het archief van de Vincentiusparochie in Oud-West. Ik herinner me dat daar een brief in zat, ik denk uit de jaren zestig, van de bisschoppen aan de priesters in Nederland. De brief opende met een Latijnse spreuk: ‘de tijden veranderen en wij veranderen met hen’. De pastoor van toen had er bij geschreven: ‘dat valt nog te bezien!’
Over de tijden die veranderen gaat het in de eerste lezing. God laat uit een stekje een nieuwe boom groeien en de oude boom, die ooit groot en mooi was, verdort. De tijden veranderen, en dat was altijd al zo, ook in de tijd van Ezechiël, ongeveer 600 voor Christus. Ook onze wereld verandert. Ik denk dat het beeld dat Ezechiël schetst blijft staan: God maakt een nieuwe boom, een nieuw perspectief. In de takken van de nieuwe boom kunnen àlle vogels nestelen.
De tijden veranderen, en we zitten er middenin. Ook als kerk en parochie. Het aantal kerkgangers neemt af, de betekenis van de kerk in de maatschappij neemt af. We moeten met elkaar zoeken naar nieuwe manieren van kerk-zijn. Dat is moeilijk en een weg van vallen en opstaan en tegelijkertijd erg noodzakelijk. De oude boom blijft niet staan. Daarom is het goed dat parochies samenwerken. Wij doen dat in het samenwerkingsverband Clara en Franciscus met de andere parochies in Oost, Zuid-Oost, Duivendrecht en Diemen en de zusters van IJburg. Samen sta je sterk.
Het beeld van de nieuwe boom laat volgens mij zien dat er een perspectief is. Niet duidelijk te omschrijven, zo van: straks wordt het zo en zo, maar een perspectief, niet meer en niet minder. We mogen vertrouwen dat we ooit bij de nieuwe boom uit zullen komen, ook al weten we op dit moment de route niet en is er ook geen Google Maps waar we de route even kunnen opzoeken.
Ja maar, een perspectief zonder route, wat heb je daaraan? We mogen vertrouwen, maar wat kunnen we doen? Volgens mij laat het evangelie van vandaag ons dat zien. Jezus zegt: het gaat met het Koninkrijk Gods als met een man die zaait: hij zaait en hoe het kan kan het, op een dag is het graan volgroeid en kan hij oogsten. Kortom, dat is wat ons te doen staat: zaaien. En als je gaat zaaien, wàt wil je dan zaaien?
Zaai alles waardoor je liefde en vreugde en blijdschap kunt oogsten. Luister naar wat er nodig is in deze veranderende tijden en kijk of je dat op je plank hebt liggen. Zaai wat bijdraagt aan de opbouw van onze parochies en onze kerk. Zaai openheid en barmhartigheid. Zaai vriendschap en vergevingsgezindheid. Zaai doorzettingsvermogen voor als de oogst uitblijft.
De zaaier uit het evangelie weet niet hoe de oogst tot stand komt. De aarde brengt de oogst voort. Mij spreekt dat aan, want het betekent dat de oogst béter kan zijn dan ik verwacht had. Als je niet de enige bent die zaait, en dat ben je niet, kunnen er van allerlei verrassende combinaties opkomen die je nooit van tevoren had kunnen bedenken.
De aarde brengt de oogst voort. God zelf brengt de oogst voort. Wat dat betekent zien we in de gelijkenis van het mosterdzaadje. Het mosterdzaadje begint heel klein, maar wordt uiteindelijk een grote nieuwe boom waarin vogels kunnen nestelen, zoals de profeet Ezechiël ook beschreven had. Kortom, ook als je begint met het zaaien van kleine dingen, zit je helemaal goed. Ook een kleine zaaiactie is een zaaiactie. Een mosterdzaadje is superklein. Mosterdzaadjes zaaien is helemaal ok. Het is een manier om te zeggen dat elke bijdrage op weg naar het koninkrijk van belang is en welkom.
De tijden veranderen en wij veranderen met hen. Dat de tijden veranderen, daar kunnen we niets aan doen, dat is altijd zo geweest. Het is van belang dat we zaaien, zodat we kunnen oogsten wat het leven de moeite waard maakt en zodat we met elkaar en met God verbonden blijven. Ik ben blij dat we met de tijden mee kunnen veranderen, want dat betekent dat we open blijven voor elkaar en voor de wereld om ons heen.
Dat wij mogen zaaien en oogsten ten dienste van onszelf, de kerk waarvan wij deel uitmaken en heel de wereld waarmee wij zijn verbonden.
Amen
Hans Mesdag